Trong bóng đá, hầu hết những trận đấu căng thẳng và hấp dẫn nhất đều diễn ra vào những phút cuối cùng. Một trong những yếu tố góp phần tạo nên sức hấp dẫn này chính là thời gian bù giờ, thời gian được cộng thêm sau hiệp một. Vậy, thời gian bù giờ trong bóng đá là gì, được tính như thế nào và có những quy định cụ thể nào liên quan? Bài viết dưới đây, từ góc nhìn bên lề, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về luật bù giờ trong bóng đá.
Luật bù giờ trong bóng đá là gì?
Thời gian bù giờ (còn gọi là thời gian bù giờ ) là thời gian trọng tài cộng thêm vào cuối mỗi hiệp đấu chính thức, bao gồm cả hiệp một và hiệp hai. Thời gian bù giờ này nhằm bù cho thời gian thi đấu bị gián đoạn do các tình huống như chấn thương, thay người, khiếu nại, thẻ phạt, ăn mừng trong quá trình xác định tỷ số, hoặc bất kỳ sự cố nào dẫn đến việc tạm dừng trận đấu.
Thông thường, việc tạm dừng trận đấu sẽ diễn ra vào cuối hiệp một và hiệp hai, được trọng tài thứ tư thông báo qua bảng điểm điện tử. Việc tạm dừng có thể kéo dài 1, 2, 3 phút hoặc thậm chí lâu hơn, tùy thuộc vào diễn biến của trận đấu.
Theo 3win, thời gian bù giờ không được tính bằng máy móc hay hệ thống tự động, mà do trọng tài quyết định. Trong quá trình điều khiển trận đấu, trọng tài sẽ tính tổng thời gian bù giờ được cộng thêm vào cuối hiệp. Trọng tài thứ tư sau đó sẽ giơ bảng thông báo số phút bù giờ cho khán giả và cả hai đội. Tuy nhiên, trọng tài có quyền tăng hoặc giảm thời gian bù giờ thực tế so với con số đã công bố trong trường hợp có sự cố bất thường trong thời gian bù giờ, chẳng hạn như chấn thương bổ sung, mất thời gian hoặc khiếu nại nghiêm trọng.
Cách tính thời gian bù giờ
Thời gian bù giờ không có công thức cố định, nhưng thường được tính toán dựa trên các yếu tố sau:
- Thời gian thay thế: Mỗi lần thay thế mất khoảng 30 giây đến 1 phút.
- Chấn thương: Nếu một cầu thủ bị thương và cần điều trị trên sân, thời gian chăm sóc y tế sẽ được cộng thêm.
- Mất thời gian: Hành động của cầu thủ cố tình làm chậm trận đấu cũng được tính vào thời gian bù giờ.
- Kiểm tra VAR (nếu có): Việc trọng tài kiểm tra VAR có thể mất từ 30 giây đến vài phút.
- Ăn mừng bàn thắng: Tùy thuộc vào thời gian, nhưng trọng tài cũng sẽ cộng thêm thời gian nếu lễ ăn mừng kéo dài quá lâu.
- Hình phạt và tranh cãi: Khi có va chạm hoặc phản ứng, trọng tài sẽ dừng lại để khắc phục và thời gian này sẽ được tính là thời gian bù giờ.
Ví dụ, nếu có 6 cầu thủ thay người trong hiệp 2, một cầu thủ bị thương phải mất 2 phút để được điều trị, cộng thêm khoảng 1 phút khiếu nại từ trọng tài, tổng thời gian chấn thương có thể lên tới 5 đến 6 phút.
Quy định mới của FIFA về thời gian bù giờ trong bóng đá
Tại World Cup 2022, FIFA đã áp dụng phương pháp tính thời gian bù giờ mới, chủ động thêm thời gian tạm dừng để kéo dài trận đấu lên gần 100 phút mỗi trận. Mục tiêu của FIFA là tăng tổng thời gian bóng lăn trên sân thay vì lãng phí thời gian bằng những hành vi gây mất thời gian. Nhờ luật mới này, nhiều trận đấu đã có tới 10, thậm chí 15 phút bù giờ, đặc biệt là trong hiệp hai. Điều này cho phép người hâm mộ chứng kiến nhiều pha bóng kịch tính hơn, ghi bàn muộn hơn và hạn chế nguy cơ trì hoãn trận đấu.
Luật bù giờ theo từng loại trận đấu
Trận đấu 90 phút thông thường
Trong các trận đấu vòng bảng, giao hữu hay vòng loại, bù giờ chỉ diễn ra cuối mỗi hiệp chính (hiệp 1 và hiệp 2).
- Cuối hiệp 1: thường bù 1–3 phút.
- Cuối hiệp 2: thường bù 3–7 phút.
Trận đấu có hiệp phụ
Nếu hai đội hòa sau 90 phút và bước vào hiệp phụ, mỗi hiệp phụ kéo dài 15 phút. Theo luật, trọng tài vẫn có quyền cộng bù giờ cho hiệp phụ, nhưng thường chỉ vài chục giây, vì tổng thời gian thi đấu đã khá dài.
Giải đấu có công nghệ VAR
Những người quan tâm điều khoản đièu kiện chia sẻ: Từ khi FIFA và UEFA áp dụng VAR, thời gian bù giờ tăng đáng kể do mỗi lần xem lại VAR có thể kéo dài 1–2 phút.
Điển hình, tại World Cup 2022, nhiều trận đấu có bù giờ hơn 10 phút mỗi hiệp, khiến nhiều người hâm mộ gọi vui là “thời đại của bóng đá 100 phút”.
Một số trường hợp đặc biệt liên quan đến bù giờ
Hiệp phụ có thể tạo nên những khoảnh khắc khó quên trong lịch sử bóng đá. Nhiều bàn thắng quyết định đã được ghi trong hiệp phụ, làm thay đổi đáng kể cục diện trận đấu. Một ví dụ điển hình là trận chung kết Champions League năm 1999 giữa Manchester United và Bayern Munich, nơi United ghi hai bàn trong hiệp phụ để giành chức vô địch một cách ngoạn mục.
Ngoài ra, trọng tài có thể thổi còi kết thúc trận đấu bất cứ lúc nào sau thời gian bù giờ, mà không nhất thiết phải tuân thủ đúng số phút đã ghi. Trong trường hợp có tình huống nguy hiểm hoặc một pha tấn công không hoàn thành, trọng tài có thể cộng thêm vài giây để đảm bảo tính công bằng.
Luật bù giờ trong bóng đá là yếu tố thiết yếu để đảm bảo tính công bằng và diễn biến trận đấu mượt mà. Không chỉ là yếu tố kỹ thuật, nó còn khơi dậy cảm xúc mạnh mẽ nơi người hâm mộ và mang đến những khoảnh khắc đáng nhớ nhất. Trong thế giới bóng đá ngày càng chuyên nghiệp như hiện nay, việc hiểu rõ luật bù giờ sẽ giúp bạn trải nghiệm trận đấu một cách trọn vẹn hơn và hiểu tại sao “bóng đá không dừng lại cho đến tiếng còi mãn cuộc”.
