Bệnh IB trên gà (IBD) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gà, đặc biệt là gà con, gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho ngành chăn nuôi gia cầm toàn cầu.
Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh IB ở gà là rất cần thiết để chủ động phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại. Bài viết này của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về bệnh IB ở gà, trang bị cho người chăn nuôi những kiến thức cần thiết để bảo vệ đàn gà của mình.
Bệnh IB trên gà là gì?
IB, hay Viêm phế quản truyền nhiễm (Infectious Bronchitis, viết tắt IB) là bệnh truyền nhiễm cấp tính tác động lên đường hô hấp, sinh sản và thận của gà.
- Tác nhân là một loại virus ARN thuộc họ Coronaviridae.
- Virus này có khả năng biến chủng cao, tồn tại lâu trong môi trường như phân, chất độn chuồng và các dụng cụ chăn nuôi.
- Bệnh có thể xảy ra quanh năm, ở mọi lứa tuổi gà, nhưng thường nặng hơn ở gà con dưới 6 tuần tuổi.
- Tỷ lệ mắc có thể rất cao (50 % – 100 % đàn), nhưng tỷ lệ chết phụ thuộc vào chủng virus, tuổi gà, tình trạng sức khỏe, điều kiện môi trường và có hay không có bệnh kế phát.
Có những biến thể đặc biệt như IB thể thận (IB-4/91), gây tổn thương thận nghiêm trọng, tỷ lệ chết cao hơn.
Nguyên nhân gây bệnh ib trên gà
Bệnh IB hoạt dịch truyền nhiễm ở gia cầm do virus Gumboro (IBV), một thành viên của họ Coronaviridae, gây ra. Virus này lây lan rất nhanh và dễ dàng trong đàn gà. Các đặc điểm của virus IBV như sau:
- Độ bền cao: Virus IBV có thể tồn tại rất lâu trong môi trường ngoài trời, bao gồm phân gà, thức ăn bị ô nhiễm và nước uống. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan IB ở gà trong các trang trại.
- Các chủng virus khác nhau: Có nhiều chủng virus IB khác nhau, gây ra các mức độ bệnh và triệu chứng khác nhau. Điều này khiến việc phòng ngừa và điều trị IB ở gà trở nên khó khăn.
- Lây lan nhanh: Virus IBV lây lan chủ yếu qua đường hô hấp (hít phải các hạt bụi chứa virus) và đường tiêu hóa (uống nước, ăn thức ăn bị nhiễm virus). Tiếp xúc trực tiếp giữa gà bệnh và gà khỏe cũng là nguyên nhân lây lan IB ở gà.
Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh đường ruột non ở gà tổng hợp từ OK9:
- Điều kiện chăn nuôi không hợp vệ sinh: Chuồng trại ẩm ướt, không sạch sẽ và mật độ chăn nuôi cao tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của vi-rút IBV.
- Gà con, hệ miễn dịch yếu: Gà con mới nở có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, rất dễ mắc bệnh IB ở gà và dễ bị bệnh nặng.
- Quản lý đàn kém: thiếu giám sát thường xuyên, không phát hiện và điều trị kịp thời các trường hợp bệnh, dẫn đến dịch bệnh lây lan nhanh trong đàn.
- Nguồn giống nguy hiểm: Sử dụng gà không rõ nguồn gốc, bị nhiễm bệnh có thể gây bệnh đường ruột ở gà.
Triệu chứng của bệnh ib trên gà
Triệu chứng của IB ở gà thay đổi tùy theo chủng virus, độ tuổi và sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, sau đây là một số triệu chứng phổ biến:
- Giai đoạn cấp tính:
- Giảm cân nhanh: Gà bị sụt cân nhiều, trở nên lờ đờ và bỏ ăn.
- Tiêu chảy: Phân lỏng, màu trắng hoặc vàng nhạt, có thể có máu.
- Khó thở: Gà thở nhanh, khó thở và rụng cánh.
- Mất nước: Gà bị mất nước nghiêm trọng, mắt trũng sâu và da khô.
- Chảy máu: Chảy máu dưới da, đặc biệt là ở đầu, cổ và cánh.
- Liệt: Trong một số trường hợp, gà sẽ bị liệt chân hoặc cánh.
- Giai đoạn mãn tính (hiếm gặp):
- Suy giảm miễn dịch: Gà dễ mắc các bệnh khác do hệ thống miễn dịch suy yếu.
- Tăng trưởng chậm: Gà phát triển chậm và tăng ít cân.
- Tỷ lệ tử vong cao: Tỷ lệ tử vong của gà có thể lên tới 50% hoặc hơn ở giai đoạn cấp tính.
Bệnh ruột kích thích ở gà: Một biến chứng nguy hiểm của bệnh ruột kích thích ở gà là ảnh hưởng đến thận. Triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn nặng, với các triệu chứng như thận sưng và giảm lượng nước tiểu, dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể gà.
Cách điều trị bệnh ruột non ở gà
Những người tham gia đá gà OK9 chia sẻ: Hiện tại chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị IB ở gà. Việc điều trị IB ở gà chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ điều trị triệu chứng và cải thiện sức đề kháng của vật nuôi.
Điều trị triệu chứng
- Bù nước và điện giải: Cung cấp nước uống sạch, pha với chất điện giải để thay thế nước và chất điện giải bị mất do tiêu chảy.
- Điều trị tiêu chảy: Sử dụng thuốc chống tiêu chảy để giảm các triệu chứng tiêu chảy.
- Hỗ trợ hô hấp: Sử dụng thuốc hỗ trợ hô hấp để giảm tình trạng khó thở.
- Kháng sinh: Sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kháng sinh không có tác dụng trực tiếp đối với virus IBV.
Quản lý và chăm sóc
- Cách ly gà bệnh: Cách ly gà bệnh khỏi gà khỏe để ngăn ngừa sự lây lan bệnh IB giữa các con gà.
- Vệ sinh chuồng trại: Thường xuyên vệ sinh và khử trùng chuồng trại để tiêu diệt vi-rút IBV.
- Cho ăn đúng cách: Cung cấp thức ăn giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa để giúp gà phục hồi sức khỏe.
- Theo dõi thường xuyên: Thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của đàn để phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp bệnh.
Cách hiệu quả nhất để điều trị IB ở gà là phòng ngừa bệnh. Tiêm vắc-xin là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa IB ở gà. Hãy chọn vắc-xin phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của gà và làm theo hướng dẫn.
Phòng ngừa bệnh ib trên gà
Phòng ngừa là biện pháp quan trọng nhất để hạn chế thiệt hại do IB gây ra cho gà. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
- Tiêm phòng: Tiêm phòng là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh IB ở gà. Chọn vắc-xin phù hợp cho từng giai đoạn phát triển và làm theo hướng dẫn.
- Vệ sinh chuồng trại: Thường xuyên vệ sinh và khử trùng chuồng trại để loại bỏ virus IBV. Sử dụng chất khử trùng có hiệu quả chống lại virus.
- Quản lý gà đúng cách: Thường xuyên theo dõi sức khỏe, phát hiện bệnh và điều trị kịp thời. Tránh nuôi quá đông và đảm bảo chuồng gà thông thoáng.
- Chọn nguồn giống tốt: Sử dụng gà có nguồn gốc rõ ràng, khỏe mạnh và không có bệnh tật.
- Quản lý thực phẩm và nước: Cung cấp nước và thực phẩm sạch, chất lượng.
Thiệt hại kinh tế & tầm ảnh hưởng
Bệnh IB gây thiệt hại lớn trong chăn nuôi gà:
- Gà thịt: giảm tăng trọng, tiêu tốn thức ăn, sụt năng suất, tăng hao hụt, giết mổ khó khăn.
- Gà đẻ: giảm sản lượng trứng, trứng kém chất lượng (vỏ mỏng, dị dạng), tỷ lệ nở thấp.
- Gà giống: ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, di truyền và độ đồng đều.
- Chi phí quản lý, điều trị, sát trùng, vaccine tăng cao.
- Ổ dịch có thể ảnh hưởng lâu dài nếu không kiểm soát tốt.
Bệnh ib trên gà đặt ra một thách thức lớn cho người chăn nuôi. Tuy nhiên, bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, người chăn nuôi có thể giảm thiểu thiệt hại kinh tế và bảo vệ đàn gia cầm của mình. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình vệ sinh, tiêm phòng đầy đủ và theo dõi thường xuyên là điều cần thiết để phòng ngừa và kiểm soát bệnh IB ở gia cầm.
